Czy wulkan Teide szykuje się do erupcji? Nowe badania wywołują niepokój

Czy Teide rzeczywiście jest uśpiony?

Według geologów aktywność sejsmiczna w okolicach Teide może być wynikiem obecności pary wodnej lub wody w jego wnętrzu. Nie oznacza to jednak, że wulkan ma wybuchnąć w najbliższym czasie. Eksperci uspokajają, że Teide na razie nie zmieni swojego stanu, choć wyniki ostatnich badań wskazują na konieczność ścisłego monitorowania sytuacji.

Zespół naukowców pod przewodnictwem geologa Joana Martí'ego przeprowadził szczegółową analizę dotyczącą przyszłych erupcji Teide i ich potencjalnych skutków. Wyniki zostały opublikowane w prestiżowym czasopiśmie Bulletin of Volcanology i wzbudziły niemałą dyskusję. Wulkaniczny kompleks Teide-Pico Viejo (TPV) jest jednym z najbardziej aktywnych systemów wulkanicznych w Europie. Mimo że historycznie nie uznawano go za szczególnie groźny, ostatnie ruchy sejsmiczne sugerują, że należy zrewidować tę ocenę.

Czy grozi nam powtórka z La Palmy?

W 2011 roku opublikowano raport, który ostrzegał, że Teide może stanowić większe zagrożenie, niż się powszechnie uważa. Naukowcy zauważyli, że długie okresy uśpienia często prowadzą do lekceważenia potencjalnego ryzyka. Historia zna wiele przypadków, gdy wulkany uznane za nieaktywne nagle wybuchały, siejąc zniszczenie. W przypadku Teide ostatnia erupcja miała miejsce w 1909 roku, a w 2004 roku odnotowano silne wstrząsy sejsmiczne, które na krótko przyciągnęły uwagę badaczy.

Analiza statystyczna pokazuje, że szansa na dużą erupcję w ciągu najbliższych 20 lat wynosi około 2,1%, a w ciągu 50 lat – 5,1%. W perspektywie kolejnego stulecia ryzyko rośnie do 10%, przy czym istnieje 11,1% prawdopodobieństwa, że przed 2060 rokiem dojdzie do erupcji o mniejszej skali. Chociaż liczby te nie wydają się alarmujące, wulkanolodzy podkreślają, że każdy ruch sejsmiczny powinien być traktowany poważnie.

Jakie zagrożenie może przynieść erupcja?

Gdyby Teide wybuchł, skutki mogłyby być poważne dla północnej części Teneryfy. Naukowcy wskazują, że południowy rejon wyspy jest chroniony przez kalderę Las Cañadas, ale północne obszary, w tym Santa Cruz de Tenerife i San Cristóbal de La Laguna, mogą znaleźć się w strefie podwyższonego ryzyka. Szczególnie narażone są doliny Icod i La Orotava, gdzie lawy kierowane siłą grawitacji mogłyby dotrzeć aż do wybrzeża, potencjalnie zagrażając ponad 900 tysiącom mieszkańców.

Wulkaniczna lawa Teide, charakteryzująca się wysoką lepkością i niską temperaturą, może przemieszczać się na duże odległości, osiągając nawet 16 kilometrów. Co gorsza, erupcje mogą powodować nie tylko strumienie lawy, ale także osady piroklastyczne i toksyczne emisje gazów. W przypadku silnej eksplozji, pyły i popioły mogłyby rozprzestrzenić się daleko poza wyspę, wpływając na ruch lotniczy i jakość powietrza w regionie.

Scenariusze możliwej erupcji na Teneryfie

Naukowcy przeprowadzili symulacje, które pokazują, że flanki północne Teide są bardziej narażone na skutki erupcji niż południowe. Doliny Icod i La Orotava, w których mieszka znaczna część ludności, mogą zostać dotknięte przepływami lawy. Co więcej, w przypadku wystąpienia erupcji pliniańskiej lub subpliniańskiej, trujące gazy i popiół mogłyby wpłynąć na znacznie większy obszar.

Erupcje fonolityczne, które mogą wystąpić w obrębie kaldery Las Cañadas i dolin północnych, mają potencjał tworzenia osadów piroklastycznych o znacznej grubości. Lawa o wysokiej lepkości mogłaby przemieszczać się w tempie 16 kilometrów na godzinę, zagrażając infrastrukturze i społecznościom mieszkającym w pobliżu. Istnieje także ryzyko, że w wyniku erupcji powstaną fale sejsmiczne, które mogą wywołać osuwiska.

Co dalej? Czy władze Teneryfy są gotowe?

Eksperci nie pozostawiają złudzeń – Teide wymaga ścisłego monitorowania. Obecne ruchy sejsmiczne nie oznaczają natychmiastowej katastrofy, ale ignorowanie sygnałów ostrzegawczych mogłoby mieć tragiczne konsekwencje. Wulkanolodzy apelują o zwiększenie środków na badania i przygotowanie planów awaryjnych na wypadek potencjalnej erupcji. Historia pokazuje, że lekceważenie zagrożeń wulkanicznych może prowadzić do katastrof, którym można było zapobiec.

Czy Teneryfa jest gotowa na niespodzianki, jakie może przynieść Teide? Czas pokaże, ale jedno jest pewne – nie można ignorować sygnałów wysyłanych przez naturę.