Mieszkańcy Icod de los Vinos znali istnienie jaskini od dawna, jednak jej odkrycie wiąże się z dramatycznym wydarzeniem. Zgodnie z legendą, pasterka kóz nieświadomie przekroczyła cienką warstwę skał nad jaskinią i spadła 16 metrów w dół. Miała jednak szczęście – upadła na swoje kozy, co uratowało jej życie. Inni pasterze byli świadkami tego incydentu i szybko ją uratowali.
Od czasu tego wydarzenia wokół jaskini narosły różne opowieści. Mimo to, pierwsze poważne badania geologiczne rozpoczęły się dopiero pod koniec lat 60. XX wieku. Od czerwca 2008 roku część jaskini jest dostępna dla zwiedzających, oferując zapierające dech w piersiach widoki na krajobrazy, które zostały ukształtowane przez naturę tysiące lat temu.
System jaskiń Cueva del Viento ma obecnie 17 kilometrów odkrytych tuneli, co czyni go piątą co do wielkości jaskinią lawową na świecie. Ustępuje jedynie jaskiniom na Hawajach, z których najdłuższa – Kazumura Cave – mierzy 61,4 kilometrów długości.
Dla zwiedzających dostępny jest jedynie około 190-metrowy odcinek jaskini, co może wydawać się niewielką częścią całego systemu. Jednak ta krótka trasa w zupełności wystarcza, by poczuć potęgę i wiek tej formacji geologicznej, która powstała 27 tysięcy lat temu podczas erupcji wulkanu Pico Viejo – mniejszego sąsiada wulkanu Teide.
Wnętrze jaskini kryje delikatny ekosystem, który jest bardzo wrażliwy na zmiany środowiskowe. W stabilnych warunkach, gdzie panują temperatury od 10 do 12 stopni Celsjusza oraz całkowita ciemność, nawet ograniczona liczba zwiedzających może wpłynąć na florę i faunę. Właśnie dlatego tylko mała część jaskini została udostępniona dla turystów, a reszta pozostaje w stanie nienaruszonym, stanowiąc dom dla około 120 gatunków, z których cztery są całkowicie nowe dla nauki i występują wyłącznie na Teneryfie.
Podczas zwiedzania dostępnej części jaskini, naukowcy wciąż eksplorują jej dalsze zakamarki. Pomimo odkrycia 17 kilometrów tuneli, wiele z nich jest nadal nieznanych i badania trwają. Te odkrycia są trudne, często wymagają kilkudniowych ekspedycji z bazą w samym wnętrzu jaskini.
W trakcie badań naukowcy znaleźli również dowody na istnienie w jaskiniach wymarłych gatunków olbrzymich jaszczurek i szczurów. Podobnie jak pasterka, zwierzęta te przypadkowo wpadły do jaskini, nie mogąc już się z niej wydostać. Ze względu na specyficzne warunki klimatyczne, ich szczątki zostały doskonale zachowane, co pozwoliło naukowcom na badania i uznanie tych gatunków za rodzime dla Teneryfy.
Większość stałych mieszkańców jaskini to stworzenia o zredukowanych zmysłach wzroku i słuchu, ale za to wyjątkowo wyostrzonej percepcji dotykowej. Warunki panujące w jaskini sprawiają, że zwierzęta mogą przetrwać nawet do trzech miesięcy bez pożywienia.
Nazwa Cueva del Viento (Jaskinia Wiatru) pochodzi od naturalnego efektu kominowego, który występuje wewnątrz systemu jaskiń. Wiatr przemieszcza się przez siedem odkrytych wejść, tworząc charakterystyczne świszczące dźwięki, co nadało nazwę temu niezwykłemu miejscu.
Ze względu na delikatny ekosystem, codziennie organizowane są maksymalnie cztery dwugodzinne wycieczki, każda dla grupy do 16 osób. Podczas zwiedzania obowiązkowe są długie spodnie i solidne obuwie. Osoby cierpiące na klaustrofobię oraz dzieci poniżej 5 roku życia powinny unikać tej wycieczki.
Każda wycieczka rozpoczyna się w centrum informacyjnym, gdzie turyści mogą obejrzeć krótki film oraz zapoznać się z teorią dotyczącą jaskini. Następnie uczestnicy przewożeni są małymi autobusami do parkingu, skąd wyruszają na około 20-minutowy spacer do wejścia do jaskini. Przewodnicy przekazują informacje w języku hiszpańskim, niemieckim, francuskim oraz angielskim, a dodatkowo na trasie znajdują się tablice informacyjne w dwóch językach.
Cueva del Viento to miejsce, które pozwala poczuć potęgę natury i odkryć tajemnice ukryte pod powierzchnią Ziemi. Każda wizyta to niezwykła podróż w czasie, pozwalająca spojrzeć na historię naszej planety z zupełnie innej perspektywy.